Obserwuj nas:

godlo-polski-200px-komp.png

Obserwuj nas

W rocznicę lokacji Arnesskrun

Dnia 23 kwietnia 1303 r. margrabiowie brandenburscy i landsberscy Otto, Konrad, Jan i Waldemar założyli miasto Arnesskrun (Wałcz). 600 lat później świętowano uroczyście jubileusz nadania praw miejskich.

            Warto wspomnieć, iż oryginalny dokument lokacyjny z trzema pieczęciami na sznurkach został spisany na pergaminie w jęz. łacińskim. Przechowywany jest obecnie w Geheimes Staatsarchiv Preussicher Kulturbesitz (Historisches Staatsarchiv Königsberg). Dokument potwierdzany był przez wszystkich niemal królów polskich. Burmistrz Wałcza Adolf Sperling wydając „pożółkłe papiery” opublikował ów dokument opierając się na tekście z czasów Kazimierza Wielkiego.

Oprzebiegu kwietniowych uroczystości w 1903 r. dowiadujemy się z innego dokumentu, wydobytego spod pomnika Otto von Bismarcka w okresie „gomułkowskim” (kwiecień 1966 r.). Dzień przed oficjalną uroczystością w wałeckim hotelu „Deutsches Haus” spotkali się przedstawiciele władz, stowarzyszeń, cechów, placówek oświatowych oraz mieszkańcy miasta. Zaproszonych gości przywitał radca rządowy Schmeltzer z Marienwender (Kwidzyn) oraz burmistrz Wałcza, Theodor Müller. Podczas zebrania członkowie chóru miejskiego zainscenizowali historię miasta. Na drugi dzień jubileusz rozpoczęto przemarszem kapeli miejskiej. O godz. 8.30 została odprawiona msza święta w kościele katolickim, o godz. 9 w synagodze, natomiast o 9.30 w kościele ewangelickim. O 10.30 wmurowano kamień węgielny pod budowę Centralnej Szkoły Powszechnej (Zentralschule). Na temat uchwały zarządu miasta dotyczącej budowy nowego budynku szkolnego wypowiedział się burmistrz Müller. Stwierdził, iż „miasto stoi przed nowymi zadaniami. Taki stan rzeczy jest nieuchronny i dlatego ważne jest, by iść z postępem”. Müller dodał, że każdy człowiek ma wpływ na swoją przyszłość. Słowa kierował głównie do młodzieży, by „przejęła stery nad swym losem”. To młodzież miała „stworzyć dobrych mieszkańców miasta, którzy będą pracować dla jego dobra i dalszego rozwoju”. Szkoła miała wychować młodzież  w „miłości do ojczyzny, w poczuciu obowiązku i respektowaniu przykazań boskich”. Burmistrz wspomniał również o „rozwoju fizycznym”, w tym m.in. o sali sportowej oraz zajęciach w salach do nauczania „sztuki kulinarnej i robótek ręcznych”. Następnie przekazał akt erekcyjny przedstawicielowi prezydenta. Akt zamknięto w specjalnej puszce i umieszczono w wybranym froncie szkoły. W wyznaczone miejsce wmurowano płytę kamienną ozdobioną herbem miasta.

Dalsze uroczystości odbyły się w ratuszu. Po odczytaniu pozdrowień i życzeń od osób, które nie mogły osobiście przybyć na jubileusz, wysłuchano występu chóru miejskiego. W swoim przemówieniu burmistrz Müller podkreślił, że „miasto jest niemieckie, chociaż 400 lat znajdowało się pod panowaniem polskim. Wróciło do Niemiec w 1772 r. jako Deutsch Krone”. Radca rządowy Schmeltzer wspomniał o dziejach miasta w aspekcie „wojen, epidemii i pożarów”. Następnie głos zabrał dr Schulte, który wyraził uznanie dla zarządu miasta. Podziękował również burmistrzowi i p. Briese za pracowitość. Następnie udano się na poczęstunek do hotelu „Deutsches Haus”. Wśród zaproszonych gości było 93 emerytów oraz „biedota miejska”. O godz. 13.30 w hotelu „Napp’schen” zjedzono obiad przy akompaniamencie kapeli Pomorskiego Regimentu Fizylierów Nr 34. Odczytano kilka depesz, m.in. od „Jego Majestatu Cesarza i Króla”. O godz. 16.30 wyruszył uroczysty pochód na Bukowinę. Wzięło w nim udział ok. 1,6 tys. uczestników, w tym szkolna orkiestra doboszy. W lesie bukowym odbył się koncert pieśni ludowych w wykonaniu chóru miejskiego. Zorganizowano również liczne zabawy i konkursy. O godz. 20.30 nad jeziorem Zamkowym podziwiano pokaz sztucznych ogni.

W 2003 r. obchodzono 700-lecie Wałcza. W tym roku mija 713 lat od tamtych wydarzeń…

dr Przemysław Bartosik

PS. Ciekawostka. W styczniu 1945 r. w hotelu „Deutsches Haus” nocował przez 6 dni jeden z głównych przywódców Niemiec nazistowskich, Heinrich Himmler. Powierzono mu dowództwo nowo utworzonej Grupy Armii „Wisła”. Zachował się dziennik z pobytu Himmlera w Deutsch Krone. Pierwszy dzień pobytu w naszym mieście Himmler rozpoczął o godz. 11.30, od oficjalnego śniadania w towarzystwie swojego osobistego lekarza SS-Gruppenführera Karla Gebhardta…

Facebook
Twitter

Przeczytaj także:

Skip to content